مسجد نصيرالملک
مسجد نصیرالملک
این مسجد با داشتن شیشه‌های رنگی، کاشی‌کاری‌های صورتی و مقرنس‌کاری، نور و رنگ را به شکل خیره‌کننده‌ای بازتاب می‌دهد.
مسجد نصیرالملک، گنجینه‌ای از هنر و تاریخ در شیراز
شیراز، شهر گل و بلبل، شعر و ادب، تاریخ و فرهنگ، دارای آثار و بناهای باشکوه و ارزشمندی است که هر یک داستانی از گذشتۀ پرافتخار این سرزمین را روایت می‌کنند. یکی از این آثار، مسجد نصیرالملک است که در خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی امامزاده شاه چراغ قرار دارد. این مسجد به دستور حسنعلی خان نصیرالملک، یکی از بزرگان سلسله قاجار، در سال ۱۲۹۳ ه.ق ساخته شد. معمار آن محمد حسن معمار بوده است. ساخت این بنای زیبا حدود ۱۲ سال به طول انجامید. زیربنای مسجد برابر با ۲۲۱۲ متر مربع و مساحت آن برابر با ۲۹۸۰ متر مربع است. در سال ۱۳۵۸ ه.ش، این مسجد به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مسجد نصیرالملک دارای صحن وسیع و دو شبستان است. صحن مسجد در سمت شمال قرار دارد و دور تا دور آن با کاشی هفت رنگ تزئین شده است. در وسط صحن، یک حوض به طول و عرض ۴/۵ _۱۶/۵ متر قرار دارد که آب آن بازتابگر نور خورشید است. در سمت جنوب صحن، یک ایوان بزرگ با قوس پنج پایه قرار دارد که به شبستان جنوبی منتهی می‌شود. این شبستان به سمت قبله است و در تابستان بادگیر است. در سمت شرق صحن، چپچه‌ای قرار دارد که به شبستان شرقی منتهی می‌شود. این شبستان در زمستان گرم و در تابستان سرد است. در سمت غرب صحن، یک ایوان کوچک با قوس پنج پایه قرار دارد که به شبستان غربی منتهی می‌شود. این شبستان در زمستان سرد و در تابستان گرم است.
اما آنچه مسجد نصیرالملک را از سایر مساجد متمایز می‌کند، استفاده از شیشه‌های رنگی در پنجره‌ها و آینه‌های برجسته در دیوارها است. این شیشه‌ها و آینه‌ها بازتابگر نور خورشید هستند و باعث می‌شوند که فضای مسجد به رنگین‌کمان تبدیل شود. این بازی نور و رنگ، جلوه و زیبایی بسیار خاصی به مسجد می‌بخشد و هر کس را که وارد آن می‌شود، مدهوش می‌کند. به همین دلیل، این مسجد به نام مسجد صورتی نیز شناخته می‌شود.
مسجد نصیرالملک علاوه بر داشتن طبیعت زیبایی، دارای آثار تاریخی و فرهنگی نیز است. یکی از این آثار، کتابخانۀ مسجد است که در سال ۱۳۷۰ ه.ش تاسیس شد. این کتابخانۀ دارای بیش از ۱۵۰۰ جلد کتاب در زمینه‌های مختلف است که بعضی از آن‌ها نفیس و قدیمی هستند. همچنین در این کتابخانۀ، نسخۀ خطّى قرآن کريمى كه به خطّ حاجى على كاتب كاشى نگارش يافته است، نگهدارى مىشود. علاوه بر این، در مسجد نصیرالملک، تابلوها و کتیبه‌هایی از شعر و ادب فارسی وجود دارند که بخشی از فرهنگ و هنر ایران را نشان می‌دهند.
مسجد نصیرالملک گنجینۀ‌ای است که باید با دقت و توجُّۀ بالا بازديده شود. این مسجد با پذیرایی خوب مردم بومی و امکانات رفاهی مثل خانۀ عبادت، حمام، دستشويى، سرويس بهديارى، فروشگاه كتاب و صنايع دستى، پذيراي گردشگران است. ساعات بازديد از مسجد نصيرالملك هر روز صبح از ساعت ۸ تا ۱۱:۳۰
بله، خوشحالم که بیشتر درباره مسجد نصیرالملک به شما توضیح دهم. این مسجد یکی از شاهکارهای هنر و معماری دوران قاجار است که با استفاده از شیشه‌های رنگی، کاشی‌کاری‌های صورتی و مقرنس‌کاری، فضای فراوانی از نور و رنگ را به وجود آورده است. این مسجد دارای صحن، دو شبستان، دو ایوان، کتابخانه و چندین اتاق است. هر بخش از مسجد دارای زیبایی و جذابیت خاص خود است. برخی از ویژگی‌های مسجد نصیرالملک عبارتند از:
- شبستان شرقی: این شبستان در سمت شرق صحن قرار دارد و به سمت قبله است. این شبستان در زمستان گرم و در تابستان سرد است. این شبستان دارای پنجره‌های بزرگ شیشه‌ای است که بازتابگر نور خورشید هستند. در صبح‌های آفتابی، نور خورشید از پنجره‌ها عبور می‌کند و با شکستن روی شیشه‌های رنگی، رنگین‌کمان‌های زیبایی را در فضای مسجد ایجاد می‌کند. این بازی نور و رنگ، جلوه و زیبایی بسیار خاصی به مسجد می‌بخشد و هر کس را که وارد آن می‌شود، مدهوش می‌کند. به همین دلیل، این شبستان به عنوان گلخانۀ مسجد نصیرالملک شناخته می‌شود.
- کاشی‌کاری صورتی: یکی از عوامل تمایز دهنده مسجد نصیرالملک، استفاده از کاشی‌کاری صورتی در تزئینات آن است. کاشی‌کاری صورتی با الگوهای گل سرخ، گل زنبق، گل لالۀ تبريزي و … در ديوار ها، سقف ها، قوس ها و ستون ها به کار رفته است. رنگ صورتي كاشي ها با تاثير نور خورشيد، فضاي مسجد را پُر نور و زيبا كرده است. بعضي از كاشي هاي صورتي با كاربردي كردن طلا يك جلوۀ بي نظير به خود گرفته اند.
- مقرنس‌کاری: مقرنس چیدمان هندسى سطوح منحنى است كة با تكرار يك الگوى پيچيده به صورت يك سطح منحنى توليد مىشود. در معمارى ايرانى، مقرنس به عنوان يكى از عناصر تزئينى مهم به كار مىرود. مسجد نصیرالملک دارای مقرنس‌کاری‌های بسیار زیبا و پیچیده است که در قوس‌ها، سقف‌ها و ستون‌ها به چشم می‌خورند. مقرنس‌کاری‌های مسجد نصیرالملک با کاشی هفت رنگ و گچ تزئین شده‌اند و باعث افزایش زیبایی و جلوه معماری آن شده‌اند.
END